Op de een of andere manier is er de laatste jaren het idee ontstaan dat je geen fouten mag maken en dat alles wat je doet perfect & vlekkeloos moet verlopen. Met name in de zorg is deze, weliswaar onzichtbare, norm sterk aanwezig. Hierdoor stel jij, als arts, medisch specialist, a(n)ios, verpleegkundige of als andere medicus vaak enorm hoge, vaak onrealistische, eisen aan jezelf. Jouw perfectionisme wordt zeer waarschijnlijk alsmaar groter door je werk. Onder hoge druk ben je continu bezig om aan alle eisen te voldoen. Herkenbaar? Lees dan zeker verder!
Gezond perfectionisme
Natuurlijk is er niets mis met het allemaal graag goed willen doen. Dat is een prachtige eigenschap, waarschijnlijk heeft deze je al ver gebracht en vaak mooie resultaten opgeleverd. Daarbij verlangt werken in de zorg een hoge mate van nauwkeurigheid en precisie van jou, met sommige dingen (zoals dosering van medicatie) mag je inderdaad geen fouten maken. Perfectionistisch zijn kan je hierbij erg helpen. In principe is het dus prima om de lat hoog te leggen voor jezelf en te streven naar een heel goed resultaat: de beste zorg voor jouw patiënten. Het is wel belangrijk dat je die hoge verwachtingen los kunt laten als de situatie daarom vraagt én je jezelf niet overbelast of te kort doet. Lukt dat niet? Dan is er sprake van ongezond perfectionisme.
Ongezond perfectionisme
Als je merkt dat je altijd streeft naar perfectie, (bijna) nooit tevreden bent en dingen vaak niet goed genoeg vindt, dan wordt jouw perfectionisme een probleem. Het kan namelijk simpelweg niet altijd goed gaan. Door continu een maximale inzet van jezelf te eisen omdat je denkt dat anderen (collega’s, werkgevers, partner, vrienden) dat van jou verwachten, put je jezelf uit. Die inzet vreet namelijk bakken met energie. Dit gecombineerd met een angst voor het maken van fouten legt jou (onbewust) veel druk op. Alles moet in één keer goed gaan. Dat is jammer, want dan blijft er maar weinig ruimte over om iets te leren. Fouten en blunders zijn menselijk, ze horen er gewoon bij en zijn waardevolle leermomenten. Soms leiden ze tot nieuwe inzichten of innovaties.
Belangrijke inzichten voor perfectionisten
Dus, met perfectionisme an sich is niets mis. Maar het moet niet doorslaan. Té perfect willen zijn in hoe je bent en wat je doet heeft meestal een averechts effect. Goed is meestal ook goed genoeg, een schepje minder mag dus best. Hieronder staan drie belangrijke inzichten, lees ze aandachtig en onthoud ze goed. Ze komen zeker van pas in jouw carrière.
Inzicht 1: Fouten maken is niet leuk, wel menselijk
Natuurlijk wil je als zorgverlener geen fouten maken. Jouw fouten kunnen direct impact hebben op patiënten. Toch is het belangrijk dat je beseft dat het onmogelijk is om geen fouten te maken. Met vallen en opstaan kom je er uiteindelijk wel, maar dan moet je na een fout wel opstaan en niet blijven liggen. Probeer jezelf een fout of imperfectie niet zo kwalijk te nemen, als perfectionist heb jij zeker je best gedaan. Soms wil je meer dan het maximaal haalbare en dat kan natuurlijk niet, zeker als je dat wilt voor alles wat je moet doen. Praat over je ‘fout’ met anderen, reflecteer en leer ervan.
Ps. Als perfectionistische zorgverlener zie je al snel iets als ‘fout’. Vraag jezelf eens af, hoe erg zou je die ‘fout’ vinden als een collega hem had gemaakt? Zou je het dan ook als ‘fout’ kwalificeren of ben je stiekem toch extra streng voor jezelf?
Inzicht 2: Je MOET minder dan je denkt
Een perfectionist moet heel veel. Dat herken je vast wel? Natuurlijk zijn er dingen waar je niet onder uit kunt komen, dingen die écht moeten. Toch is dit vaak maar een kort lijstje. De vraag is: van wie moet je die dingen doen? De kans is groot dat jij zelf degene bent die jou dit oplegt. En dan nog, moet je het wel echt? Of leg je het jezelf op een (bijna) dwangmatige wijze op? Schrijf alles wat je denkt te moeten eens op en bekijk per punt of dit wel echt zo is. Gun het jezelf om wat minder te moeten.
Inzicht 3: Je voelt je beter als je jouw focus op positieve dingen legt
Wellicht heb je het ooit meegemaakt; je twijfelde om een bepaald type auto te kopen en ineens zie je precies die auto overal rijden! Nog nooit heb je er zoveel gezien in één dag. Dit komt omdat jouw filter nu alle prikkels behorend bij dat type auto doorlaat. Met perfectionistisch zijn werkt het net zo. Als je alleen maar gefocust bent op perfectie, valt het je altijd op als dingen niet perfect zijn. Probeer je filter vanaf nu om te zetten naar wat er wel goed gaat en probeer (kleine) imperfecties te negeren. Schrijf bijvoorbeeld elke avond voor je gaat slapen 3 dingen in een schriftje die goed zijn gegaan. Je zult zien dat je uiteindelijk gelukkiger in het leven zult staan.
Tip!! Je kunt ook ons werkboek ‘Weer geluksmomenten ervaren’ gebruiken.
Wil jij hulp bij het omgaan met jouw perfectionisme? Neem vrijblijvend contact met ons op!
Ben je verzekerd bij Movir / Elestia of een andere inkomens- of arbeidsongeschiktheidsverzekeraar? Dan is vergoeding voor een (team)coachingstraject vaak mogelijk.